افراد دیابتی در سفر، لازم است نکاتی را رعایت کنند تا سفری ایمن و به‌یاد‌ماندنی داشته باشند. اگر خودتان یا عزیزان‌تان به دیابت مبتلا هستید، اصلا نگران نباشید، چرا‌که شما هم می‌توانید با رعایت یکسری نکات، از سفرتان لذت ببرید. هر مسافرتی بسته به نوع و مدت آن، عادات زندگی افراد را بر هم می‌زند، به همین دلیل مسافرت به مناطق گوناگون ممکن است برای افراد دیابتی کمی چالش برانگیز باشد. در ادامه مقاله با الی گشت همراه باشید تا تمامی نگرانی‌های شما را برای سفر رفع کنیم.
مراجعه به پزشک قبل از سفر
این دسته از افراد باید قبل از هر اقدامی برای سفر چکاپ کنند و در نهایت دو نامه دریافت کنند. یکی از این نامه‌ها برای ماموران امنیتی است تا از وضعیت شخص بیمار مطلع شوند و بدانند که شخص مبتلا به دیابت، همیشه باید وسایلی مانند سرنگ، سوزن و قلمی که برای تزریق انسولین است را همراه داشته باشد. نامه دوم نیز برای پزشکی است که ممکن است در سفر به او مراجعه کنید. نامه مربوط به پزشک شامل مواردی مانند نوع دیابت و داروهای مصرفی، میزان مصرف انسولین و حساسیت‌های شخص بیمار نسبت به هر یک از داروها می‌باشد. اگر با تور مسافرتی سفر می‌کنید، بهتر است همراهانتان یا لیدر تور را در جریان بیماریتان بگذارید. اصل این نامه‌ها را باید در جای مطمئن نگه دارید و چندین رونوشت از آنها را در سفر همراه خود داشته باشید.
کنترل سطح قند خون
احتمالاً هنگام سفر آنقدر غرق گشت و گذار هستید که اندازه‌گیری قند خون را فراموش می‌کنید اما باید توجه داشته‌باشید که در سفر بیشتر از هروقت دیگری میزان قند خون خود را چک کنید و به آن اهمیت بدهید به خصوص اینکه در سفر فعالیت شخص و مصرف غذاهای مختلف بیشتر از حالت عادی می‌شود، بنابراین باید اهمیت زیادی برای کنترل سطح قند خون در سفر قائل شد
تحقیق در مورد مقصد
افراد دیابتی باید به خوبی پزشکان باتجربه در زمینه بیماری‌شان، امکان پیدا شدن یا نشدن داروهای دیابت و موقعیت قرارگیری بیمارستان‌ها و داروخانه‌های شهری که قصد سفر به آن را دارند، بررسی کنند تا در صورت نیاز در اولین فرصت بتوانند مراجعه کنند. از دیگر نکات مهم مقصد، توجه به دمای هوا است که در ادامه مقاله، سفر افراد دیابتی به مناطق سرد و گرم را بررسی می‌کنیم.
سفر افراد دیابتی به مناطق سرد
- دمای پایین سرعت جذب انسولین را کم می‌کند اما زمانی که بدن خود را گرم می‌کنید به صورت ناگهانی سرعت جذب انسولین افزایش پیدا می‌کند. این موضوع ممکن است باعث پایین آمدن سطح قند خون شما شود. افت قند خون در هوای سرد خطرناک‌تر است، چرا‌که ممکن است باعث پایین آمدن بیش از حد دمای بدن شما شود. علاوه‌بر آن هوای بیش از حد سرد ممکن است عملکرد دستگاه تست قند خون شما را مختل کند و نتوانید سطح قند خون‌تان را با دقت تشخیص دهید.
سفر افراد دیابتی به مناطق گرم
- بزرگترین تهدید برای افراد دیابتی در سفر به مناطق گرم، تابش شدید آفتاب است، بنابراین سعی کنید تا حد ممکن بدنتان را در مقابل تابش بیش از حد آفتاب بپوشانید. آفتاب گرفتن در سفر ممکن است سطح قند خون شما را بالا ببرد و از طرفی سرعت جذب انسولین تزریق شده نیز بالاتر رود، پس بهتر است در مناطق بسیار گرم وضعیت قند خون خود را تند تند چک کنید و مراقبت دقت دستگاه تست قند خون خود نیز باشید، چرا‌که دمای بسیار بالا ممکن است در عملکرد آن اختلال ایجاد کند.
تنظیم ساعت مصرف انسولین در مناطقی که محدوده زمانی تغییر می کند
در سفر هایی که منطقه زمانی شما تغییر می‌کند باید ساعت مصرف انسولین را مجدداً تنظیم کنید. تمام پروازهای خارجی شرقی و غربی با تغییر منطقه زمانی همراه هستند پس روز یا کوتاه‌تر و یا بلندتر می‌شود. لازم نیست خیلی درباره این موضوع نگران باشید، زیرا بسیاری از افراد بدون هیچ مشکلی بارها در طول مراکز زمانی سفر می‌کنند.
- اگر سفر شما از شرق به غرب است، روز شما طولانی‌تر خواهد بود پس باید یک وعده غذای اضافی مصرف کنید تا بتوانید آن را با انسولین پوشش دهید.
- اگر سفر شما از غرب به شرق است، روز شما کوتاه‌تر می‌شود. پس باید میزان انسولین و کربوهیدرات خون خود را کاهش دهید.
- اگر تفاوت ساعت روز شما در طول سفر تا کمتر از ۴ساعت باشد، نیازی تغییرات اساسی در روند تزریق و مصرف دارو ندارید. برای مثال اگر در طول روز دو بار انسولین مصرف می‌کنید در سفری که روز طولانی‌تر است باید بین دو وعده اصلی انسولین خود مقداری غذا نیز همراه با یک تزریق کوچک انسولین داشته باشید. توجه کنید که شرایط و نوع دیابت اهمیت فراوانی در عملکردتان طی سفر دارد.
وسایل و داروهایی که باید همراه داشته باشید
بیماران دیابتی باید قبل از جمع کردن هر وسیله‌ای برای سفر، اول داروهایشان را جمع کنند و آنها را در چمدان و کیف دستی خود بگذارند. توصیه ما این است که اگر به دیابت مبتلا هستید کمی بیشتر از نیاز خود دارو و وسایلی مانند سرنگ، پنبه، انسولین، الکل و سایر موارد را بردارید. اهمیت این موضوع در سفرهای خارجی چند برابر بیشتر است
وسایل همراه بیماران دیابتی وابسته به انسولین
- انسولین مورد نیاز
- سرنگ‌های تزریق انسولین
- تیغ مخصوص برای خونگیری و نوارهای آزمایش قند خون
- نوارهای آزمایش قند و کتون ادرار
- قند حبه‌ای، نبات، بیسکویت و آبمیوه برای درمان کاهش احتمالی قند خون
- میان وعده‌های مناسب برای چند روز مانند میوه و ساندویچ‌های کوچک
سایر داروهای مصرفی
- بطری آب آشامیدنی
وسایل همراه بیماران دیابتی که با قرص تحت درمان هستند
- قرص ها و سایر داروهای مصرفی را کمی بیشتر از تعداد لازم پیش بینی شده برای مدت سفر به همراه خود بیاورید.
- قند حبه‌ای، نبات، بیسکویت و آبمیوه برای درمان کاهش احتمالی قند خون
- میان وعده‌های مناسب برای چند روز مانند میوه و ساندویچ‌های کوچک
- بطری آب آشامیدنی
- همیشه مقداری انسولین و قرص اضافی در جایی جداگانه همراه داشته باشید تا اگر در سفر گم کردید دچار مشکل نشوید. در صورتی که طی سفر دچار تهوع و استفراغ شدید از پزشک خود بخواهید اقدامات لازم را قبل از سفر به شما آموزش دهد.
نگهداری و حمل انسولین در سفر افراد دیابتی
انسولین تا یک ماه در دمای طبیعی اتاق نگهداری می‌شود اما در سفر به مناطق معتدل نیازی به نگهداری انسولین در یخچال نیست. شیشه انسولین در معرض نور مستقیم آفتاب نباید قرار گیرد. پس از قرار دادن شیشه انسولین در پشت شیشه عقب ماشین یا کنار پنجره آفتاب‌گیر به شدت خودداری کنید. بهتر است آن را در جایی تاریک قرار دهید. انسولین در اثر حرارت بالا یا یخ زدن صدمه می‌بیند. در صورت فاسد شدن انسولین نوع شفاف آن کدر می‌شود و نوع شیری رنگ آن، یکنواختی خود را از دست می‌دهد.
اگر انسولین در معرض نور خورشید قرار گیرد، گاهی به رنگ قهوه‌ای در می‌آید که در این موارد اصلا نباید از آن استفاده کرد. بهتر است طی سفر، انسولین را در کیف دستی خود بگذارید تا در دسترس شما باشد. در مسافرت با هواپیما به علت ارتفاع بالا ممکن است انسولین در قسمت بار هواپیما یخ بزند، پس حتما در سفرهای هوایی انسولین را در کیف دستی خود بگذارید
رژیم غذایی افراد دیابتی در سفر
احتمالاً در سفرتان دوست دارید غذاهای بومی نوش جان کنید و طعم‌های جدیدی را بچشید. با رعایت اصول سلامت در مصرف غذاها می‌توانید غذاهایی که دوست دارید را نوش جان کنید. اگر تنها سفر می‌کنید بهتر است شرایط خود را با کارکنان هتل و اماکن اقامتی خود در میان بگذارید. اگر زبان کشور مقصدتان را بلد نیستید سعی کنید لغات مربوط به غذاهای اصلی به خصوص مواد غذایی نشاسته دار را یاد بگیرید تا در شرایط ضروری بتوانید اصلی‌ترین مواد غذایی بدنتان را تامین کنید.
افراد دیابتی در سفر باید همیشه حواسشان به وعده‌های غذایی‌شان باشد. برای مثال طی مسیر تا زمان رسیدن به مقصد باید میان وعده‌های سرشار از فیبر و پروتئین مثل آجیل، کره بادام زمینی، میوه خشک و مواردی از این دست را میل کنید. همچنین هنگام سفارش غذا در رستوران یا هتل، باید غذاهایی را انتخاب کنید که حاوی چربی سالم، پروتئین، فیبر و سبزی باشند. در نتیجه اگر مبتلا به دیابت هستید از میان وعده‌های غذایی‌تان غافل نشوید.
بیمار شدن افراد دیابتی در سفر
اگر خدای نکرده هنگام مسافرت بیمار شدید، ممکن است در معرض ابتلا به بیماری‌های مختلفی مانند بیماری‌های عفونی باشید. در بیماران مبتلا به دیابت، بروز عفونت می‌تواند منجر‌به افزایش قند خون شود تا حدی که هوشیاری را کاهش دهد پس برای پیشگیری از بروز این مشکلات بهتر است بهداشت را رعایت کنید. مصرف انسولین یا قرص را در زمان بیماری به هیچ وجه نباید قطع کرد. در صورت بی‌اشتهایی یا استفراغ، مواد غذایی مانند سوپ، آبمیوه یا شیر که مایع هستند را جایگزین کنید تا دچار کاهش قند خون نشوید. برای جلوگیری از اتلاف آب بدنتان، مقدار فراوانی مایعات بدون قند بنوشید.
همراهان افراد دیابتی در سفر
افراد مبتلا بیشتر از هرکسی باید به وضعیت جسمی و روحی خود توجه داشته باشند اما همراهان آنان نیز در سفر نقش پررنگی را دارند. این افراد نیز باید آگاهی خود را نسبت به حالات مختلف افراد دیابتی بالا ببرند، برای مثال پایین بودن قند خون مبتلایان به دیابت آنها را در معرض سرگیجه، عصبانیت، لرز و در صورت وخیم بودن اوضاع به حالت تشنج قرار می‌دهد. در چنین شرایطی همراه شخص بیمار قبل از اینکه اتفاق بدتر بیفتد باید قرص گلوکز به او بدهد. در واقع با در نظر گرفتن چنین شرایطی افراد دیابتی برای سفر به خارج از کشور باید بیشتر از نیاز خود دارو همراه داشته باشند، زیرا ممکن است با کمبود دارو روبرو شوند. همچنین اگر قصد دارید با فرد مبتلا به دیابت سفر کنید لازم است به عنوان همراه او نحوه تزریق آمپول گلوکاگون را یاد بگیرید.
رانندگی افراد دیابتی در سفر
حفظ سلامتی‌تان باید هنگام دریافت گواهینامه حتماً بیماری خود را ذکر کنید. همچنین در زمان بیمه کردن خودرو نیز نماینده شرکت بیمه را از بیماری خود مطلع سازید. بهتر است بیماران دیابتی وابسته به انسولین به عنوان راننده تاکسی، اتوبوس و ماشین‌های سنگین فعالیت نکنند. در ادامه مقاله موارد منع رانندگی را برای بیماران دیابتی ذکر می‌کنیم:
- بروز حملات شدید و مکرر افت قند خون
- وجود علامت‌های هشدار دهنده افت قند خون مانند سرگیجه، تپش قلب و لرزش دست‌ها، تعریق، خستگی، رنگ پریدگی، ضعف، دشواری در تمرکز، خواب‌آلودگی، تاری دید و گزگز دست
- غیاب علائم هشدار دهنده در مواقع افت قند خون
- عدم توانایی درمان سریع افت قند خون
- آسیب‌های چشمی و کاهش قدرت بینایی ناشی از دیابت
- آسیب شدید عصبی ناشی از دیابت
مراقبت از پاهای افراد دیابتی در سفر
- قبل از سوار شدن به هواپیما، قطار یا اتومبیل کمی پیاده‌روی کنید. برای جلوگیری از ایجاد لخته در پاها، هر ساعت حداقل چند دقیقه قدم بزنید.
- سعی کنید طی سفرتان یک جای آزاد و راحت بنشینید. هنگام نشستن می‌توانید از ورزش‌های کششی پاها و حرکات چرخشی مچ پا و انگشتان استفاده کنید.
- اگر خونرسانی به پاها خوب باشد، کافیست فقط به صورت روزانه پاهایتان را وارسی کنید.
- اگر قصد دارید کفش جدید بخرید مطمئن باشید که کاملاً مناسب و راحت هستند.
- پابرهنه راه نروید. در کنار دریا از دمپایی پلاستیکی استفاده کنید و هنگام شنا جوراب‌های مخصوص شنا بپوشید.
- از آفتاب سوختگی به ویژه در پارک جلوگیری کنید.
- اگر پوستتان خشک است از کرم مرطوب کننده استفاده کنید به ویژه پاشنه پاها
- اگر پاهایتان زیاد عرق می‌کند با دستمال و پنبه آنها را خشک کنید و بعد از شنا نیز پاها را خشک کنید به ویژه لای انگشتان
- هر روز پایتان را از نظر وجود زخم، تورم یا تغییر رنگ وارسی کنید و در صورت بروز هر مشکلی پزشکتان را مطلع کنید.
- هر تاول کوچک، بریدگی یا خراشیدگی را با ماده ضدعفونی کننده تمیز و پانسمان کنید.
- اگر در آب و هوای سرد قرار گرفتید و اشکال خونرسانی یا بی‌حسی در پا پیدا کردید حتما مراقب یخ‌زدگی باشید.
نتیجه گیری
همان طور که در این مقاله خواندیم، افراد دیابتی با در نظر داشتن نکاتی مهم همچون؛ تفاوت محدوده زمانی مناطق گوناگون، شرایط آب و هوایی، تنظیم مصرف غذا و دارو، تهیه نسخه، نامه پزشکی و… می توانند خطرات و مشکلات سفر خود را تا جای ممکن کاهش دهند. افراد دیابتی در سفر باید علاوه‌بر مراقبت از خود و کنترل سطح قند خون‌شان، از وسایل و داروهایی که همراه‌شان هست نیز باید به خوبی مراقبت کنند. اگر قصد سفر به کشورهای خارجی را دارید، حتما الی گشت را دنبال کنید تا با جاذبه‌های دیدنی کشورهای خارجی مختلف آشنا شوید.
دیدگاه خود را بنویسید